آلودگی انسانی با سموم ارگانو کلره در ایران: یک مرور ساختار یافته

مقدمه: وجود سموم ارگانوکلره در محیط، یک علامت هشدار قوی می­باشد که پایش مستمر باقیمانده آن یکی از مهمترین راهبردهای برخورد با این معضل است. در مرور ساختار یافته حاضر، مقادیر باقیمانده انواع سموم ارگانوکلره گزارش شده در نمونه­های انسانی در ایران بررسی شد. روش‌ها: جستجو با بهره­گیری ازکلید واژه­های فارسی و انگلیسی ارگانوکلره و انواع سموم مرتبط با آن در پایگاه­های اطلاعاتی فارسی SID­، Iranmedex­، Magiran و Medlib و انگلیسی  PubMedو Google Scholar انجام گرفت. همه مطالعاتی که حداقل یکی از سموم آلی ارگانوکلره در آن­ها مورد بررسی قرار گرفته ­بود، وارد این مرور ساختار یافته شدند. داده­های استخراج ­شده شامل عنوان مقاله، نام نویسنده نفر اول، سال انتشار مطالعه، حجم نمونه، مکان انجام مطالعه، بافت یا نمونه مورد بررسی، نوع سموم آلی ارگانوکلره مورد بررسی و میانگین باقیمانده سموم ارگانوکلره بوده ­است. نتا‌یج: تعداد 17 مورد مستند در 10 مطالعه اولیه یافت شد که به بررسی وضعیت میانگین باقیمانده سموم ارگانوکلره در انسان پرداخته بودند. در این پژوهش­ها، تعداد 642 مورد، نمونه انسانی مورد آزمایش قرار گرفته بودند. نوع نمونه مورد آزمایش در 5 مورد، موی زنان باردار، در 10 مورد، شیرمادران و در 2 مورد، بافت چربی بوده ­است. همچنین مقادیری از میانگین باقیمانده سمومDDT  و ایزومرهای آن، BHC و ایزومرهای آن، HCH و ایزومرهای آن، HCB، Heptachlor Epoxide، Dieldrin و لیندان در نمونه­های مورد بررسی گزارش شد. بحث و نتیجه گیری: این مطالعه مروری نشان داد که مواجهه مردم ایران با سموم آلی ارگانوکلره قابل ملاحظه بوده ­است. واژگان کلیدی: ارگانوکلره، ددت، آفت کش، مرور ساختاریافته